Voorbij de Schaduw
Om met onze schaduw te werken en de essentie achter de schaduw te ontdekken, kunnen we verschillende wegen bewandelen. Voor ieder van ons kan die weg verschillend zijn. Naar mijn idee is onafhankelijk de weg die je kiest een belangrijke voorwaarde dat je je eigen schaduw accepteert, omarmt. Dat wil niet zeggen dat je deze in het dagelijks leven moet toepassen, maar wel dat je open staat voor het gegeven dat je de bezitter bent van jouw eigen schaduw. Net zoals ook je hand een deel van jou is, is de schaduw dat ook. Je kunt er voor kiezen om met je hand iemand te slaan en je kunt er voor kiezen dat niet te doen, hoe erg de situatie ook is. Je accepteert je hand. Dat kun je ook met je schaduw doen.
Tara Brach gebruikt in haar werk het acroniem RAIN wat staat voor Recognize, Accept, Investigate, Non-attachment. Herken je pijn, je irritatie, je allergie. Observeer wat er in je gebeurt. Accepteer je ervaringen. En onderzoek wat hier mee samenhangt. De verdieping kan je toegang geven tot verborgen inzichten. Maar hecht je niet aan deze inzichten en ervaringen die naar boven komen.
In de Jungiaanse psychologie gebruiken we technieken als Actieve Imaginatie en Uitleg van Dromen om tot de diepere inzichten en integratie te komen.
Oefening om het goud in de schaduw te vinden
Dit is een oefening van Charles Bates die werd beschreven in het boek van Morley Segal. Ik vind dit wel een mooie en eenvoudige oefening die je ook zelf kunt doen om het goud in de schaduw te vinden.
Deze oefening heeft twee wezenlijke ingredienten: iets wat je graag wilt en een weerstand tegen dat wat je wilt.
Kies een probleem dat je onhandelbaar vindt.
- maak een lijst van gedragingen die gerelateerd zijn aan dit probleem en die voor jou acceptabel zijn.
- maak een andere lijst met gedragingen die gerelateerd zijn maar die voor jou niet acceptabel zijn (dingen die je niet zou doen)
- maak van deze tweede lijst een derde lijst en die nieuwe lijst noem je: 'Wat ik tijdelijk zou doen als een experiment.'
- kies vervolgens een item van deze lijst, een item waarmee je aan de slag gaat. Dit identificeert dat wat je wilt. Reflecteer op de weerstand op dat wat je wilt zoals verlegenheid, angst, een gevoel van gebrek aan authenticiteit, social druk, etc. Ga doelbewust aan de slag met dit wat je wilt in het dagelijkse leven en merk op de weerstand en angst die je ervaart als gevolg van dit experiment. Als laatste, kijk ook naar de voordelen die dit nieuwe gedrag je zouden kunnen opleveren. Beoordeel dit voordeel, en als je ethisch gezien krachtiger voelt, een diepere verbinding met jezelf, en meer kracht, kies er voor om dit gedrag onderdeel te laten zijn van je dagelijkse leven.
Bates, C. Pigs eat Wolves: Going into Partnership with your Dark Side. St. Paul, Minn.: Yes International Publishers, 1991
Segal, Morley. Points of Influence: a guide to using personality theory at work. Jossey-Bass Inc. Publishers. San Fransisco, California 94194. 1997
Oefening voor groepswerk en schaduw
Schaduwwerk is er niet alleen voor individiduen. Juist ook groepen, organisaties, gemeenschappen hebben een schaduw. Enerzijds is dit ook een effectief middel om met elkaar aan de slag te gaan, maar anderzijds gaat dit ten koste van de creativiteit en de kracht van het team. Het kan ook negatieve effecten op een groepslid hebben of het kan tot uitsluiting van personen leiden die juist graag onderdeel van de groep willen zijn. De volgende oefening helpt om bij intergroep spanningen de verborgen of ontkende gevoelend aan de oppervlakte te brengen:
- Hoe kijken de groepsleden naar hun eigen groep?
- Hoe zien de groepsleden de andere groep?
- Wat denken zij hoe de andere groep naar hen kijkt?
Elke groep wordt gevraagd een tekening te maken voor elk van deze vragen. Deze worden dan gepresenteerd aan beide groepen. De hypothese die dan gedeeld wordt is dat groepen vaak hun eigen schaduw of aspecten waar zij als groep niet graag mee om gaan op andere groepen. Daarna gaan de groepen naar hun eigen projecties kijken: wat zien zij in de tekeningen die zij over de anderen hebben gemaakt als een projectie van zichzelf?
Gemmill, G., and Costello, M. "Group Mirroring as a Means for Exploring the Group Shadow: A Perspetive for Organizational Consulting." Consultation, Winter 1990, 9(4), 277-291.
See also Segal, Morley (p81)